SPIEGEL

‘Siem, zullen we de boel hier even spiegelen?’
Ik schiet in de lach en kijk naar de pakken pannenkoeken.
Marcel en ik staan in de Jumbo supermarkt aan het Diamantplein in Leiden. Even herken ik de Marcel van vroeger. Voor de grap trekken we tegelijkertijd een paar pakken naar voren. Marcel leunt op zijn wandelstok.
In mijn hoofd ga ik terug naar 1983. We werkten toen beiden in deze supermarkt, de C1000-Juffermans.

Marcel werkte er als AGF-chef en assistent-bedrijfsleider. Ik draaide de kassa en in de avonden was het vakkenvullen geblazen. Mijn scholierenbaantje vanaf mijn vijftiende. Op de achtergrond klonk er altijd muziek. Tot vervelens toe stopte de heer Juffermans hetzelfde bandje in de cassettedeck met zijn favoriete nummer: ‘and lead you through the streets of London.’          

Als de werkdag begon en ik Marcel tegen het lijf liep in het magazijn maakte mijn hart een sprong.
‘Hoi pipeloi’, zei hij met een knipoog. Marcellino zoals hij officieel heet, met een tattoo op zijn bovenarm, zijn groene ogen en een lach van oor tot oor, sorteerde al zingend de pallets. Zijn favoriete nummer was ‘Oh Mandy’ van Barry Manilow. Ik lag in een deuk, want een van onze katten thuis, heette ook Mandy.
En dan vertelde hij over de mooie meiden waarvan zijn hart sneller ging kloppen:  actrice Nastassja Kinski en zangeres Sjeel van de Dolly Dots.
Op een zaterdagavond gingen we samen naar Club 71 om te dansen én te zoenen en toen was het aan tussen ons.
Iedere werkdag was een feestdag. We aten elkaar zowat op. Zijn levenslust hielp mij door mijn onzekere puberjaren.
Op zondagmiddag luisterden we op zijn bed naar het radioprogramma Het weeshuis van de hits.
Beneden in de keuken braadde Marcels vader karbonades. Ik ruik ze nóg.

Inmiddels zijn we veertig jaar verder. Zes weken geleden krijg ik op een van mijn gepubliceerde blogs een reactie van Marcel. Juist, mijn verkering Marcel. Ik val zowat van mijn stoel. We raken aan het mailen. Hoe praat je de afgelopen jaren bij? Na onze verkering hebben we elkaar nooit meer gesproken. In mijn mail vertel ik over mijn man Hans en over mijn long covid en welke fysieke en mentale klachten dit met zich meebrengt.

Marcel mailt mij terug.
Ach meissie, wat vind ik dat erg voor je. Ik kan me inleven in de gevolgen van de long covid zoals snel overprikkeld zijn, niet op woorden kunnen komen, moeite met concentratie en rust nodig hebben. Jaren geleden heb ik een herseninfarct en een aantal TIA’S gehad en ik moet leren leven met de gevolgen van niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Ik weet niet hoe lang ik nog heb.
Als er weer een TIA overheen komt, kan het – bam – zo afgelopen zijn. En Siem, net als jij schrijf ik ook korte verhalen en ik schrijf gedichten. Dat doe ik onder de naam Le cram.

Mijn tranen stromen. Mijn long covid-gevolgen zijn geen vergelijk  met zijn klachten en zijn huidige leven. Marcel was zo’n vrolijke spring in ’t veld en nu dit.

We spreken af dat we elkaar binnenkort bellen. Maar voordat het zover is spreekt Marcel mijn voicemail in, zodat ik kan wennen aan zijn manier van praten. Hij heeft afasie. Zijn bericht beluister ik negen maal achter elkaar.
En dan nu voor het eggie.

‘Hé Siem, ik heb je lang niet gezien, maar weet je, ik ben je nooit vergeten.’
Ik slik en kijk uit het raam. ‘Marcel, weet je nog dat je ging waterskiën in Lloret de Mar?’
‘Tuurlijk Siem, ik heb al onze vakantiefoto’s nog.’
Ik lach. Hij klinkt wat somber en zijn stemgeluid hapert. Maar ik herken het Leidse accent en denk terug aan de knappe jongen met de blonde snor.

‘Simone, ik vraag me af in verband met jouw long covid, doe jij wel rustig aan?’
Wat kent hij me goed, schiet het door me heen.
‘Jouw levensmotto: het gaat me lukken, kan nu jouw valkuil zijn. Heb jij weleens gehoord van de stoplichtmethode? Sta ’s ochtends stil bij hoe je je voelt. Zit je in het rood dan skip je wat je van plan was en dan ga je rusten. Zit je in het geel, dan ben je in de alarmfase. Dan moet je heel rustig aan doen. En zit je in het groen, dan kan je het aan om te doen wat je hebt gepland.’

Ik ben er stil van. Het kwartje is gevallen. Hoeveel therapeuten probeerden mij dat afgelopen twee jaar duidelijk te maken? Uit de mond van Marcel neem ik het aan.
Hij is op dreef. ‘En Siem, ken je het programma Niet Rennen Maar Plannen?’
‘Ah, dat is een sterke slogan Marcel.’
‘Als ik jou was, zou ik het ter harte nemen, anders blijf jij in het rood zitten.’

‘Je hebt gelijk’ zeg ik met een trillende stem.
Deze lieve man die zelf zo ziek is houdt mij een spiegel voor. We spreken af om binnenkort samen naar onze supermarkt aan het Diamantplein in Leiden te gaan.

De volgende dag ligt er een gedicht van Marcel in mijn mailbox. Ik plak het op de spiegel.
Zijn boodschap beklijft.